Dopamina – to słowo, które wielu z nas kojarzy ze szczęściem, nagrodą i przyjemnością. Jest to neuroprzekaźnik, który odgrywa kluczową rolę w naszym życiu emocjonalnym i zachowaniu. W tym wpisie przyjrzymy się bliżej temu zagadnieniu, aby opowiedzieć więcej na jego temat.
Spis treści:
1. Dopamina – neuroprzekaźnik szczęścia. Co to dopamina?
2. Działanie dopaminy w organizmie człowieka
3. Niedobór dopaminy objawy psychiczne
4. Czy nadmiar dopaminy może być szkodliwy dla zdrowia?
5. Aktywność fizyczna , medytacja i zdrowe odżywianie – naturalna regulacja poziomu dopaminy
1. Dopamina – neuroprzekaźnik szczęścia. Co to dopamina?
Dopamina to neuroprzekaźnik, który pełni wiele istotnych funkcji w naszym mózgu. Jest to organiczny związek chemiczny, który przekazuje sygnały między neuronami, czyli komórkami nerwowymi.
Jednym z głównych zadań dopaminy jest nagradzanie nas za określone zachowania. Kiedy coś przyjemnego się dzieje, a nasz mózg wydziela dopaminę, to czujemy się szczęśliwi i zadowoleni. To właśnie dlatego dopamina jest często nazywana jako neuroprzekaźnik szczęścia – jest odpowiedzialna za uczucie nagrody i satysfakcji.
2. Działanie dopaminy w organizmie człowieka
Dopamina działa na wiele różnych sposobów, ale jednym z jej kluczowych ról jest motywowanie nas do realizowania określonych czynności. Kiedy podejmujemy jakieś działanie i odczuwamy satysfakcję z jego wykonania, to mózg nagradza nas wydzielaniem dopaminy. To sprawia, że jesteśmy bardziej skłonni do powtórzenia go w przyszłości.
Jednak działanie dopaminy w organizmie człowieka ma też swoje ciemniejsze strony. Nadmierna ilość dopaminy może prowadzić do uzależnień, zarówno od substancji psychoaktywnych, jak i od pewnych ryzykownych zachowań, takich jak hazard czy nałogowe korzystanie z mediów społecznościowych.
3. Niedobór dopaminy objawy psychiczne
Niedobór dopaminy wywołuje różne objawy psychiczne. Jego niewystarczający poziom może mieć wiele przyczyn jak np. genetycznych, związanych ze stresem, stylem życia, czy dietą.
Niedobór dopaminy – objawy psychiczne:
- przygnębienie;
- apatia;
- brak energii;
- pogorszony humor, brak radości z życia;
- pogorszona koncentracja uwagi;
- problem z podejmowaniem decyzji;
- spadek motywacji do działania;
- spadek jakości snu;
- zmiany apetytu.
4. Czy nadmiar dopaminy może być szkodliwy dla zdrowia?
Okazuje się, że nie tylko niedobór, ale także i nadmiar dopaminy może być szkodliwy dla zdrowia.
W sytuacji, gdy ilość tego neuroprzekaźnika przekracza normę i znajduje się na takim podwyższonym poziomie przez dłuższy czas, pojawiają się negatywne konsekwencje tego stanu.
Osoby ze zbyt wysokim poziomem dopaminy mogą być bardziej podatne na doznawanie irytacji, gniewu i agresji. Mogą wykazywać nadmierne pobudzenie oraz trudności w kontrolowaniu emocji. W niektórych przypadkach skutkiem ubocznym są również halucynacje, czyli postrzeganie rzeczy, które nie istnieją. Co więcej, osoby z nadmiarem dopaminy mogą doświadczać chaosu myślowego polegającego na dezorganizacji myślenia oraz trudności w koncentracji. Nadmiar dopaminy to także większa skłonność do uzależnień. Warto dodać, że czasem skutkiem jest bardzo wysoka chęć aktywności seksualnej i zachowań ryzykownych.
5. Aktywność fizyczna , medytacja i zdrowe odżywianie – naturalna regulacja poziomu dopaminy
Aby cieszyć się korzyściami wynikającymi z działania dopaminy, ale jednocześnie unikać jej negatywnych skutków, ważne jest zachowanie zdrowej równowagi.
Pomaga w tym naturalna regulacja poziomu dopaminy, którą można uzyskać m.in. poprzez:
Aktywność fizyczną – regularny wysiłek wspiera zachowanie dobrego zdrowia i samopoczucia oraz pozwala rozładować stres.
Zdrową dietę – zbilansowana, bogata w składniki odżywcze dieta pozytywnie wpływa na działanie układu nagrody.
Sen – odpowiednia ilość snu jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz prawidłowego poziomy energii, motywacji.
Unikanie nadmiernego stresu – może on wpływać na poziom dopaminy. Techniki relaksacyjne i medytacja mogą pomóc w zarządzaniu stresem.
Uczucie spełnienia – dążenie do osiągania celów i realizowanie swoich pasji może pomóc w utrzymaniu zdrowego poziomu dopaminy.
Bibliografia
- Dopamina. Pobrano z: https://neuroexpert.org/wiki/dopamina/[dostęp 09.10.23r.].
- Drożak, J., Bryła, J. (2005). Dopamina – nie tylko neuroprzekaźnik. Postepy Hig Med Dosw. (online), 2005; 59: 405-420.
- Kostkowski, W. (2000). Dopamina a mechanizmy nagrody i rozwój uzależnień: fakty i hipotezy. Alkoholizm i Narkomania Tom 13, Nr 2, 55.189-212,2000.