Uzależnienie od narkotyków to problem, który od wielu lat niszczy życie wielu osób oraz ich rodzin. Zwykle zaczyna się niewinnie, z ciekawości, jednak bardzo szybko przeradza się w śmiertelny nałóg.
Spis treści:
- Co to jest narkotyk? Definicja
- Rodzaje narkotyków – klasyfikacja i podział substancji psychoaktywnych
- Szkodliwość narkotyków – skutki zażywania substancji psychoaktywnych
- Skutki zażywania narkotyków przez młodzież
- Przedawkowanie narkotyków
1. Co to jest narkotyk? Definicja
Tomasz to 17-letni uczeń liceum ogólnokształcącego. Pochodzi z zamożnej rodziny, a jego rodzice odnieśli sukces zawodowy jako lekarze. Od dzieciństwa mieli bardzo wysokie wymagania wobec niego, gdyż oczekiwali, że przedłuży rodzinną tradycję i pójdzie w ich ślady. Chłopiec starał się jak mógł, jednak rodzice nie doceniali jego wysiłku, komentując, że „robi za mało”.
Narkotyk to potoczne określenie dla substancji psychoaktywnej, której zażywanie wiąże się ze zmianą stanu świadomości i odurzeniem spowodowanymi oddziaływaniem specyfiku na centralny układ nerwowy. Osoby sięgają po używki, aby osiągnąć określone, najczęściej przyjemne dla nich samopoczucie – stosowanie narkotyków może wyzwalać różne stany jak np. euforii, iluzji, omamów, pobudzenia. Jednak często skutkuje także nieprzyjemnymi doznaniami jak np. lęk, dezorientacja, zaburzenia koncentracji uwagi.
2. Rodzaje narkotyków – klasyfikacja i podział substancji psychoaktywnych
Tomasz, mimo że poświęcał sporo czasu na naukę, to znajdował chwilę na spotkania ze znajomymi. Podczas jednej z imprez, odbywającej się po bardzo trudnym i pracowitym tygodniu, zaproponowano mu marihuanę, pomyślał: „Czemu nie? Może uda mi się wyluzować?’’. Niestety to, co miało być tylko okazjonalną rozrywką, przerodziło się w codzienność. Tomek nie narzekał na niskie kieszonkowe, więc nie miał problemu, aby palić regularnie. Konieczność zakupu substancji sprawiła, że także jego grono znajomych się zmieniło na osoby, mające związek z narkotykami. Któregoś razu miał bardzo dużo obowiązków, odczuwał ogromną presję ze strony rodziców i chciał zaliczyć sprawdzian za wszelką cenę, wtedy skusił się na amfetaminę. Widząc jak szybko i skutecznie poszła mu nauka oraz ile sił miał po tej używce, nie był w stanie już wrócić do pracy bez wspomagaczy.
Narkotyki mogą mieć pochodzenie naturalne lub syntetyczne, często wspominaną klasyfikacją i podziałem substancji psychoaktywnych jest ten, który rozdziela je na „miękkie”, uznawane za mniej groźne (np. marihuana) oraz „twarde” (np. kokaina). Jednak należy podkreślić, że żaden rodzaj, ani dawka substancji nie jest bezpieczna i może powodować negatywne konsekwencje.
3. Szkodliwość narkotyków – skutki zażywania substancji psychoaktywnych
Niestety z czasem Tomek brał coraz częściej i coraz różniejsze substancje. Bardzo szybko się uzależnił. Powód, przez który zaczął brać, przestał być istotny, Tomek ignorował już naukę i szkołę oraz bliskie mu osoby. Zmienił się także jego wygląd, do tej pory zadbany i dobrze ubrany, potrafił chodzić w brudnych i nieświeżych rzeczach. Miał świadomość, że szkodliwość narkotyków niszczy mu życie, jednak i tak ważne było dla niego tylko, żeby je zdobyć. Był osobą uzależnioną.
Negatywny wpływ narkotyków na organizm człowieka wiąże się ze znaczącym pogorszeniem kondycji zdrowia fizycznego, ale wywołuje także szkody dla psychiki, dodatkowo zaburzając życie towarzyskie i zawodowe. Konsekwencją nadużywania i przedawkowania może być nawet śmierć. Konkretne objawy będą w dużym stopniu zależne od rodzaju zażywanej substancji, jej ilości oraz czasu trwania uzależnienia.
Wspomina się jednak o uniwersalnych konsekwencjach,które mogą wystąpić niezależnie od typu przyjmowanego narkotyku:
- psychoza po narkotykach;
- zaburzenia afektywne;
- zaburzenia lękowe;
- choroby psychiczne;
- myśli i próby samobójcze;
- otępienie;
- upośledzenie funkcji poznawczych;
- zespół abstynencyjny;
- nieodwracalne zmiany w mózgu;
- choroby somatyczne i zaburzenia pracy organów wewnętrznych;
- spadek masy ciała;
- napady padaczkowe;
- rozpad relacji;
- utrata zainteresowań;
- zaniedbanie obowiązków;
- bezdomność;
- długi;
- problemy z prawem.
4. Skutki zażywania narkotyków przez młodzież
Tomek sięgnął po narkotyki pod wpływem namowy znajomych, jednak nie tylko jego grupa ich używała, był świadomy, że młodzież nie odmawia sobie tego typu rozrywki, dlatego nie miał problemu, aby zorganizować określony specyfik. Jednak ten brak trudności z dostępnością spowodował, że chłopak bardzo szybko stał się narkomanem, a jego życie kręciło się wyłącznie wokół brania. Rodzice, mimo że są lekarzami, przez bardzo długi czas nie dostrzegli objawów, ponieważ Tomasz bardzo dobrze ukrywał uzależnienie, a jego nałóg wyszedł na jaw, dopiero gdy występowały już u niego nieodwracalne zmiany w organizmie i widoczne pogorszenie zdrowia fizycznego i psychicznego.
Skutki zażywania narkotyków przez młodzież są szczególnie dotkliwe, ponieważ organizm młodych osób jest ciągle w fazie wzrostu, nie trudno więc o pojawienie się niemożliwych do odwrócenia konsekwencji zdrowotnych i rozwojowych. Jednak to nie tylko problemy somatyczne, a czas dorastania jest istotny również z perspektywy nauki odpowiedzialności, realizowania obowiązków oraz nawiązywania interakcji społecznych, co pod wpływem substancji psychoaktywnych, zostaje znacząco upośledzone. Nagminnie zdarzają się u takich osób zachowania sprzeczne ze społecznie przyjętą normą (np. kradzieże, bójki, przemoc), czego skutkiem są konsekwencje prawne. Także sfera edukacji ulega pogorszeniu, gdyż osoba uzależniona nie myśli o swojej przyszłości, nie jest w stanie się odpowiednio skoncentrować na nauce oraz woli spędzić czas na zażywaniu narkotyków.
5. Przedawkowanie narkotyków
Tomek był już w zaawansowanym stadium uzależnienia od narkotyków, gdy doszło u niego do przedawkowania. Tłumaczył, że to przypadkowo, jednak tak naprawdę specjalnie przekroczył zwyczajową dawkę. Miał już dość swojej bezradności, wszystko było mu obojętne. Całe szczęście udało się go uratować, a dzięki pomocy zespołu medycznego oraz specjalistów od leczenia narkomanii, powoli staje na nogi i wraca do normalności. Z perspektywy czasu żałuje, że chcąc sobie ułatwić życie za pomocą używek, skończył na samym dnie. Chłopak dalej tęskni za stanem odurzenia, jednak już nigdy nie chce być tak bezradny i słaby – chce żyć normalnie.
Przedawkowanie narkotyków to stan, gdy osoba zażyje zbyt dużą ilość substancji, co stanowi zagrożenie dla jej zdrowia i życia. Wynika ono z toksycznego wpływu używki na organizm, a ryzyko takiej sytuacji jest największe, gdy osoba połączy ze sobą różne substancje lub eksperymentuje z nową i nie zna dokładnie jej działania.
Objawy przedawkowania to m.in.:
- płytki oddech;
- zmiana stanu świadomości (np. halucynacje);
- agresja;
- otępienie;
- rozszerzone źrenice;
- drżenie mięśni;
- zwiększona potliwość;
- nadpobudliwość;
- senność;
- utrata przytomności;
- wypieki na twarzy;
- trudność z mówieniem;
- zaburzenia równowagi.
Widząc osobę w takim stanie koniecznie zapewnij jej niezbędną pomoc medyczną i zadzwoń po pogotowie ratunkowe.
Bibliografia
- Jabłoński, P., Bukowska, B., Czabała, Cz. (2012). Uzależnienie od narkotyków. Podręcznik dla terapeutów. Warszawa: Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomani.
- Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii. Narkotyki. Pobrano z: https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=112184 [dostęp 08.02.23 r.]
- Mencel, D. (red.) (2014). Ryzyko używania narkotyków przez młodzież. Poradnik dla pracowników szkół i placówek oświatowych oraz rodziców. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji