Sadyzm to zjawisko, które może przyjmować różne postaci. Z jednej strony na myśl przychodzi obraz sadystycznego zaburzenia osobowości, przejawiającego się w bezwzględnej, okrutnej i przemocowej postawie, z drugiej jednak są sadyści seksualni, którzy praktykują jeden z rodzajów parafilii, a więc czerpią satysfakcję i podniecenie z zadawania drugiej osobie bólu. Jakie są cechy sadysty? Jakie są przyczyny zaburzenia? Zapraszamy do dalszej części, w której odpowiemy na te, oraz inne pytania na temat osobowości sadystycznej.
Spis treści:
2. Cechy sadysty – osobowość sadystyczna
4. Skłonności sadystyczne – przyczyny zaburzenia
5. Metody leczenia skłonności sadystycznych
1. Definicja sadyzmu
Termin „sadyzm” i „sadysta” wywodzą się od nazwiska markiza de Sade, Donatiena Alphonse François de Sade. Markiz de Sade był francuskim arystokratą i pisarzem, który żył na przełomie XVIII i XIX wieku. Jego dzieła literackie, takie jak „120 dni Sodomy” czy „Justine, czyli nieszczęścia cnotki”, były pełne opisów seksualnych perwersji, przemocy i okrucieństwa.
Sadyzm to skłonność lub tendencja jednostki do odczuwania przyjemności i podniecenia poprzez zadawanie bólu, cierpienia, upokorzenia, czy agresji wobec innych osób. Jest to aspekt ludzkiej psychiki, który może manifestować się zarówno w sferze emocjonalnej, jak i seksualnej, gdzie sadysta czerpie satysfakcję z kontroli nad innymi, albo z aktów okrucieństwa wobec nich.
2. Cechy sadysty – osobowość sadystyczna
Cechy sadysty nie pozwalają przejść obojętnie obok jego zachowania.
Po czym go rozpoznać?
- Osoby o sadystycznej osobowości odczuwają satysfakcję lub przyjemność, gdy widzą innych ludzi cierpiących.
- Sadystyczna osobowość często łączy się z brakiem zdolności do empatii wobec innych lub z bardzo niskim jej poziomem. Osoby te nie potrafią zrozumieć emocji innych i nie przejmują się ich cierpieniem.
- Sadysta dąży do kontroli i dominacji nad innymi. Często wykorzystuje okrucieństwo jako narzędzie do manipulacji lub podporządkowania.
- Osoby z sadystyczną osobowością mogą mieć ograniczone rozumienie moralności lub rezygnować z zasad na rzecz sadystycznych skłonności.
- Często obserwuje się u nich tendencje do zaburzeń zachowania, w tym agresję, przemoc fizyczną, czy problemy z prawem.
- Dobrze się odnajdują w roli związanej z władzą i odpowiedzialnością.
- Konsekwentnie dążą do wyznaczonych celów, mają dużą samodyscyplinę.
3. Rodzaje sadyzmu
Sadyzm może ujawniać się w różnych formach, na wielu płaszczyznach życia. Przyjrzyjmy się bliżej kilku jego odmianom, by móc lepiej zrozumieć skłonności sadystyczne:
- Sadyzm psychiczny — polega na upokarzaniu, ośmieszaniu i drwieniu z drugiej osoby, często w towarzystwie. Sadyści czerpią przyjemność z psychicznego cierpienia innych.
- Sadyzm fantazyjny — odbywa się na poziomie wyobrażeń. Osoba myśli o krzywdzie, jaką by zadała i sprawia jej to przyjemność. Często fantazjuje o tym podczas masturbacji lub faktycznego stosunku.
- Sadyzm bierny — w którym nie dochodzi bezpośrednio do zadawania fizycznej krzywdy, jednak cierpienie sprawia się komuś poprzez celowe niezaspokajanie jego potrzeb.
- Sadyzm agresywny — czyli aktywna forma wyrządzania krzywdy, zarówno na poziomie cielesnym, jak i psychicznym. Zachowaniom tym towarzyszy seksualne podniecenie.
- Zoosadyzm — akty przemocy są skierowane w stronę zwierząt.
4. Skłonności sadystyczne – przyczyny zaburzenia
Skłonności sadystycznie są niezwykle złożonym zjawiskiem, a przyczyny zaburzenia mogą obejmować różne czynniki. Niekiedy u podłoża sadyzmu leżą zaburzenia psychiczne, czy zaburzenia osobowości. Czasem tym, co ukształtowało takie, a nie inne potrzeby, są traumatyczne doświadczenia, jak np. bycie ofiarą napaści, przemocy, nadużyć seksualnych. Również wychowanie oraz sytuacja w domu rodzinnym nie pozostają bez znaczenia, ponieważ poczucie zagrożenia i odtrącenia, nie pozwoliły na utworzenie bezpiecznego stylu przywiązania. Osoba może w nieświadomy sposób obawiać się utraty kontroli i niezależności w sytuacji, gdy się zaangażuje w relację — pragnie bliskości, a jednocześnie boi się ją stracić. Niektóre osoby z sadystycznym zaburzeniem osobowości zmagają się z bardzo niskim poczuciem własnej wartości, które próbują sobie zrekompensować poprzez poczucie przewagi nad innymi. Bodźcem, który może wzmacniać takie zachowanie, jest dostęp do brutalnych obrazów oraz treści np. z pornografii, literatury, Internetu.
5. Metody leczenia skłonności sadystycznych
Sadystyczne zaburzenie osobowości powoduje wiele cierpienia, a zachowania takiej osoby są niebezpieczne dla zdrowia, czy nawet życia innych. Z tego względu warto zwrócić uwagę na metody leczenia skłonności sadystycznych. Oczywiście trudności oraz ich źródło dla każdej osoby mogą być inne, dlatego tak istotne jest indywidualne podejście. Najskuteczniejszym sposobem, jak poradzić sobie z sadyzmem, jest uczestnictwo w psychoterapii. Pomocna będzie ona także dla ofiar lub osób, które pozostają w związku z taką jednostką.
Bibliografia
- Sadyzm. Pobrano z: http://www.psychodynamiczna.org/sadyzm/ [dostęp 24.10.23r.]
- Szpilka, J. (2019). Od masochizmu do klimatu. Cztery określenia pewnej formy ekspresji seksualnej. Interalia a journal of queer studies.
- Typ osobowości: władczy. Pobrano z: https://psycholog-psychoterapia.slask.pl/typy-zaburzenia-osobowosci/typ-wladczy-zaburzenie-sadystyczne.html [dostęp 24.10.23r.]