Przyśpieszone bicie serca, uderzenia gorąca, natrętne i nieodparte myśli, że zaraz wydarzy się coś bardzo złego — czyli nagły napad intensywnego lęku. W dzisiejszym wpisie szczegółowo zagłębimy się w zagadnienie, które jest problemem dla wielu osób. Ataki paniki utrudniają normalne funkcjonowanie i odbierają radość z życia, co więcej nie pozwalają na zrelaksowanie się i zbudowanie poczucia bezpieczeństwa. Jakie są objawy i przyczyny ataku paniki? Jak sobie poradzić z atakiem paniki? Jakie jest samopoczucie po ataku paniki? Omawiamy poniżej!
Spis treści:
1. Czym jest atak paniki i ile trwa?
2. Jak wygląda atak paniki? Jakie są objawy ataku paniki?
4. Jak radzić sobie z atakiem paniki – sposoby na ataki paniki
1. Czym jest atak paniki i ile trwa?
Atak paniki to intensywna reakcja lękowa objawiająca się nagłym pojawieniem się nieprzyjemnych objawów ze strony ciała i psychiki, gdy organizm mobilizuje się do walki lub ucieczki, wyzwalając szereg różnych, trudnych reakcji. Ile trwa atak paniki? To zależy od osoby, jednak z reguły jest to kilka do kilkunastu minut, przy czym, żeby lepiej zrozumieć, czym jest atak paniki, należy wiedzieć, że osoba przeżywająca taki stan może doświadczyć zaburzonej percepcji m.in. czasu — a więc w jej odczuciu ta chwila może trwać znacznie dłużej.
2. Jak wygląda atak paniki? Jakie są objawy ataku paniki?
Wiele osób, które przechodzą przez ten przykry stan, nie zdają sobie sprawy, jak wygląda atak paniki, więc podążając za natrętnymi myślami, które podpowiadają, że zaraz wydarzy się coś bardzo złego, jeszcze bardziej napędzają spiralę lęku. Taka reakcja ciała i psychiki może pojawić się bez wyraźnej przyczyny, jaką byłaby przykładowo sytuacja zagrożenia życia. Jednak mózg nieprawidłowo interpretuje pewne sygnały, a układ nerwowy zaczyna pobudzać nadnercza do wydzielania dużej dawki adrenaliny, hormonu powodującego pobudzenie fizjologiczne oraz psychiczne.
Jakie są objawy ataku paniki?
Należy wiedzieć, że taka reakcja lękowa ujawnia się w dwóch sferach — cielesnej oraz psychicznej. Dlatego właśnie, osoba, która doświadcza ataku paniki, uznaje, że skoro faktycznie odczuwa dolegliwości fizjologiczne, to z pewnością musi się dziać coś niedobrego. Stanowią one swego rodzaju dowód dla psychiki na to, że zagrożenie jest rzeczywiste.
- Cielesne objawy ataku paniki:
- przyśpieszone bicie serca;
- problemy z oddychaniem, duszności;
- drżenie kończyn;
- fale ciepła lub zimna;
- zawroty głowy, uczucie oszołomienia;
- bóle lub napięcie w klatce piersiowej;
- dolegliwości żołądkowe, nudności.
- Psychiczne objawy ataku paniki:
- intensywny, nagły lęk;
- poczucie utraty kontroli;
- nadmierna czujność;
- pobudzenie;
- poczucie nierealności świata (derealizacja);
- lęk przed utratą zdrowia, chorobą, śmiercią;
- problemy z koncentracją uwagi.
3. Przyczyny ataków paniki
Przyczyny ataków paniki nie są takie same dla każdej osoby, która się z nimi zmaga. Jednak wśród powodów można wymienić:
Czynniki genetyczne — tj. wrodzoną predyspozycję do zaburzeń lękowych, zwłaszcza gdy w rodzinie się one pojawiały.
Nieprawidłowości w działaniu neurotransmiterów — zwłaszcza serotoniny i noradrenaliny, wpływających na regulacje nastroju.
Stres — długotrwały stres lub doświadczenie nagłej traumy może wyzwalać ataki paniki.
Nadmierna aktywacja układu współczulnego — która skutkuje nieprawidłową reakcją na bodźce.
Choroby somatyczne — przewlekłe choroby, zwłaszcza te związane z układem sercowo-naczyniowym, mogą sprzyjać występowaniu ataków paniki.
Nadużywanie substancji psychoaktywnych — częste używanie substancji takich jak alkohol, narkotyki czy kofeina może prowadzić do zaburzeń lękowych, w tym ataków paniki.
Choroby i zaburzenia psychiczne — objawy lękowe często są związane z chorobami jak np. depresja, zaburzenia odżywiania, PTSD czy zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, może zwiększać ryzyko wystąpienia ataków paniki.
4. Jak radzić sobie z atakiem paniki – sposoby na ataki paniki
W przypadku, gdy ataki paniki pojawiają się regularnie, osoba ich doświadczająca bardzo cierpi w związku z tym, nie może korzystać w pełni z życia, odnosić sukcesów, czy czerpać radość z dobrych relacji z innymi. Ważne jest, aby zgłosiła się do specjalisty, który postawi właściwą diagnozę, a następnie zaproponuje najlepsze oddziaływania. Warto działać dwutorowo, tj. z jednej strony uczestniczyć w psychoterapii, która skutecznie uczy, jak radzić sobie z atakiem paniki, a z drugiej — być pod nadzorem lekarza psychiatry, który przepisze odpowiednie leczenie farmakologiczne, mogące zminimalizować lub nawet wyeliminować przykre objawy ataków paniki.
Warto także we własnym zakresie wypróbować różne sposoby na ataki paniki jak np.:
Techniki oddychania — głęboki wdech i wydech, przy jednoczesnej koncentracji na tych czynnościach. Wycisza pobudzony organizm i pozwala odwrócić uwagę.
Przesunięcie uwagi — skupienie się na zdarzeniach, przedmiotach i osobach z otoczenia może zmniejszyć objawy. W takiej sytuacji warto poprosić także kogoś o rozmowę, w której np. opowie nam coś ciekawego.
Dbanie o wyciszanie organizmu — unikanie nadmiaru kofeiny lub innych substancji psychoaktywnych, rezygnacja z intensywnych treści w mediach społecznościowych lub brutalnych filmów.
Technika progresywnej relaksacji mięśni — stopniowe napinanie i rozluźnianie mięśni pomaga zmniejszyć ich napięcie pojawiające się podczas ataku paniki.
Praktyka Mindfulness — jak np. medytacja. Może to pomóc w utrzymaniu spokoju na co dzień.
Regularna aktywność fizyczna — reguluje poziom stresu i poprawia ogólną kondycję psychiczną.
Bibliografia
- Małyszczak, K. (2013). Napady paniki – jak przerwać błędne koło. Psychiatria po Dyplomie. Medical Tribune.
- Nitka-Siemińska, A. (2014). Zaburzenia lękowe — charakterystyka i zasady leczenia. Wybrane problemy kliniczne. Via Medica.