Dysleksja to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń uczenia się, które znacząco utrudnia edukację i codzienne funkcjonowanie dziecka. Objawia się ona przede wszystkim trudnościami w czytaniu, pisaniu oraz przetwarzaniu informacji językowych, ale może również wpływać na inne aspekty życia, takie jak organizacja czasu. Rodzice i nauczyciele mogą dostrzec pierwsze objawy dysleksji już na wczesnym etapie edukacji, ale niestety nie zawsze wiedzą, jak odpowiednio reagować. Tymczasem wsparcie dziecka z dysleksją wymaga cierpliwości, zrozumienia oraz zastosowania odpowiednich metod nauczania. W tym artykule przyjrzymy się, czym dokładnie jest dysleksja, jakie są jej pierwsze objawy oraz jak wspierać dzieci zarówno w szkole, jak i w domu.
Spis treści:
1. Czym jest dysleksja i jakie daje objawy?
2. Pierwsze objawy dysleksji – na to zwróć uwagę.
3. Jak dysleksja u dzieci utrudnia ich codzienne funkcjonowanie?
4. Jak współpracować ze szkołą, by wspierać dziecko z dysleksją?
5. Jakie techniki nauki pomagają dzieciom z dysleksją?
6. Bibliografia.
1. Czym jest dysleksja i jakie daje objawy?
Dysleksja to specyficzne trudności w rozwoju umiejętności czytania i pisania, które nie są jednak wynikiem niskiej inteligencji ani zaniedbania edukacyjnego. Żeby w pełni zrozumieć, czym jest dysleksja i jakie daje objawy, należy przede wszystkim wiedzieć, że takie dzieci mają trudności z rozpoznawaniem liter, składaniem ich w słowa, a także rozumieniem przeczytanego tekstu. Może im również sprawiać trudność poprawne zapisywanie słów, a błędy ortograficzne pojawiają się nawet w prostych wyrazach. Co istotne, dysleksja nie jest jedynie problemem językowym — niekiedy wpływa też na koncentrację, orientację przestrzenną, czy koordynację wzrokowo-ruchową.
2. Pierwsze objawy dysleksji – na to zwróć uwagę.
Pierwsze objawy dysleksji u dzieci mogą pojawić się już na wczesnym etapie rozwoju — przykładowo w wieku przedszkolnym mogą to być trudności w nauce rymowanek, mylenie podobnie brzmiących słów, a także kłopoty z układaniem historyjek obrazkowych. Z kolei w szkole podstawowej problemy stają się bardziej widoczne — dziecko wolniej uczy się czytać, często gubi linijkę tekstu, ma trudności ze składaniem liter w wyrazy i popełnia liczne błędy ortograficzne, mimo znajomości zasad pisowni. Nierzadko dzieci z dysleksją mają również kłopoty z kierunkami (prawa-lewa strona), zapamiętywaniem sekwencji (np. dni tygodnia), czy pisaniem cyfr i liter w lustrzanym odbiciu.
3. Jak dysleksja u dzieci utrudnia ich codzienne funkcjonowanie?
Dysleksja nie wpływa wyłącznie na naukę czytania i pisania, ponieważ niestety może zaburzać także inne aspekty życia. Dzieci z dysleksją często mają problemy z koncentracją, organizacją czasu oraz planowaniem działań. Co gorsza, mogą czuć się sfrustrowane, gdy mimo wysiłku nie osiągają takich samych wyników jak ich rówieśnicy, a to prowadzi do obniżonej samooceny lub niechęci do nauki. To, jak dysleksja u dzieci utrudnia ich codzienne funkcjonowanie to również problemy w zapamiętywaniu instrukcji, mylenie kierunków, czy kłopoty z koordynacją ruchową, które negatywnie wpływają na realizowanie różnych czynności np. ubieranie się, korzystanie z mapy, a nawet nauka jazdy na rowerze.
4. Jak współpracować ze szkołą, by wspierać dziecko z dysleksją?
Wspólne, przemyślane działania podejmowane zarówno przez rodziców, nauczycieli oraz specjalistów jest bardzo ważnym elementem, który zmniejsza to, jak dysleksja u dzieci utrudnia ich codzienne funkcjonowanie.
Przede wszystkim, gdy pojawią się pierwsze objawy dysleksji, należy zgłosić się po profesjonalną diagnozę (np. do psychologa dziecięcego albo pedagoga), a następnie jak najszybciej poinformować wychowawcę o trudnościach pociechy. To szansa, aby razem ustalić, jak współpracować ze szkołą, by wspierać dziecko z dysleksją oraz stworzyć plan działania, który rzeczywiście będzie dostosowany do jej indywidualnych potrzeb.
Dysleksja u dzieci często sprawia, że potrzebują one więcej czasu na wykonanie zadań, a także alternatywnych metod nauki (np. korzystania z audiobooków zamiast tradycyjnych podręczników). Wsparcie psychologiczne i pedagogiczne jest o tyle ważne, że pomoże także zbudować pewność siebie oraz znaleźć skuteczne strategie radzenia sobie z wyzwaniami. Warto także zachęcać dziecko do korzystania z dodatkowych zajęć korekcyjno-kompensacyjnych lub ćwiczeń wzmacniających pamięć i koncentrację.
5. Jakie techniki nauki pomagają dzieciom z dysleksją?
W przypadku dysleksji dobrze jest postawić na dostosowanie metod nauczania pod kątem indywidualnego sposobu przetwarzania informacji. Należy podkreślić, że różne osoby z tą samą diagnozą mogą się nieco różnić między sobą objawami i ich stopniem nasilenia, a więc to, jakie techniki nauki pomagają dzieciom z dysleksją, będzie zależne od konkretnych problemów danej pociechy.
Wśród polecanych technik znajdują się te multisensoryczne, które angażują różne zmysły (np. pisanie liter palcem na piasku, korzystanie z kolorowych karteczek, czy nagrywanie i odsłuchiwanie materiału do nauki). Istotne jest także dzielenie zadań na mniejsze części, stosowanie map myśli oraz wizualnych schematów, które ułatwiają zapamiętywanie. Nauczyciele i rodzice mogą również wspierać dziecko poprzez częste powtarzanie materiału w różnorodny sposób (np. przez zabawę, rysowanie, czy układanie historyjek).
6. Bibliografia.
- Hyodo-Malewska, P. (2021). Dysleksja – problem definicyjny, występowanie i korelacja płci. Przegląd Pedagogiczn, 2021, nr 2, s. 99–109.
- Pecyna, M. (2011). Dysleksja rozwojowa fakt i tajemnica w diagnostyce psychologiczno-pedagogicznej. Biblioteka Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu.