Choroby tarczycy a objawy psychiczne

Choroby tarczycy to problem, z którym zmaga się wielu Polaków. Najczęściej jednak mówi się o nieprzyjemnych objawach ze strony ciała, podczas gdy stan ten ma wpływ również na ogólne samopoczucie oraz kondycję zdrowia psychicznego. Jaki związek mają choroby tarczycy i objawy psychiczne? Zapraszamy do dalszej części wpisu!

Spis treści:

1. Tarczyca a psychika –  problemy psychiczne a choroby tarczycy
2. Psychika po usunięciu tarczycy
3. Nadczynność tarczycy objawy psychiczne
4. Niedoczynność tarczycy zachowanie
5. Tarczyca a choroby psychiczne – leczenie

1. Tarczyca a psychika –  problemy psychiczne a choroby tarczycy

Wskazuje się na częste współwystępowanie zaburzeń w tych dwóch sferach. Jest tak, że chora jest tarczyca, a psychika również znajduje się w gorszym stanie lub odwrotnie – pojawiają się problemy psychiczne, a choroby tarczycy dostrzegalne są w późniejszym czasie.

Prawidłowe rozpoznanie, diagnoza i wprowadzenie skutecznego leczenia często stanowią dla lekarzy wyzwanie, chociażby dlatego, że symptomy niedoczynności lub nadczynności tarczycy bywają bardzo podobne do depresji, lub choroby afektywnej dwubiegunowej. Z drugiej strony podczas niektórych chorób psychicznych, które zostały określone jako pierwotna przypadłość w stosunku do choroby tarczycy, stwierdza się zaburzony poziom hormonów tarczycowych. Dodatkowo wielu pacjentów stawia wyłącznie na farmakoterapię endokrynologiczną, gdyż zakładają, że wszelkie objawy psychologiczne spowodowane są wyłącznie przez tarczycę.

2. Psychika po usunięciu tarczycy

Tyroidektomia, czyli zabieg wycięcia tarczycy często jest jedynym rozwiązaniem dla osób, które cierpią na poważne schorzenia. Czynnikiem decydującym o usunięciu tarczycy jest zwykle nowotwór gruczołu tarczycowego, stwierdzenie guzków lub obecność dużego wola, które uciska drogi oddechowe.

Tarczyca jest narządem znajdującym się w dolnej, przedniej części szyi. Jej rolą jest regulowanie procesów hormonalnych, tak więc odpowiada za czynności metaboliczne w całym organizmie. Osoby, u których zostanie wycięta, będą musiały znajdować się pod stałą opieką lekarza specjalisty i zgodnie z zaleceniami przyjmować przepisane hormony tarczycy. Dzięki temu czynności organizmu, ale także psychika po usunięciu tarczycy, będą prawidłowe.

3. Nadczynność tarczycy objawy psychiczne

Nadczynność tarczycy jest (hipertyreoza) to zjawisko charakteryzujące się nadmierną produkcją hormonów tarczycowych. Dysfunkcja ta daje wiele symptomów jak np. wole (tj. powiększenie gruczołu szyjnego), zwiększona potliwość, nieplanowany spadek masy ciała, czy drżenie rąk. Jednak nadczynność tarczycy widoczna jest nie tylko w cielesnych zmianach, a również poprzez objawy psychiczne, ponieważ zaburzenia tego gruczołu niekorzystnie oddziałują na układ nerwowy. Wśród objawów psychicznych wymieniamy:

• drażliwość;
• problem z koncentracją uwagi;
• niepokój;
• nerwowość;
• pobudzenie;
• kłopoty ze snem;
• lęk;
• stany depresyjne;
• stany maniakalne.

4. Niedoczynność tarczycy zachowanie

Tak, jak nadczynność tarczycy związana jest z nadmierną produkcją hormonów tarczycowych, tak niedoczynność tarczycy (hipotyreoza), analogicznie wiąże się z niewystarczającą ich produkcją. Typowymi objawami są: odczuwanie zimna, wzrost masy ciała, problemy z układem pokarmowym, obrzęki ciała.

Osoba ciągle narzeka na zmęczenie i najczęściej czuje się bardzo senna, tym samym jej codzienna aktywność, jak i motywacja do podejmowania działania mogą się znacząco zmniejszyć. W związku z niską tolerancją chłodu charakterystyczne jest noszenie ciepłych ubrań, często nieadekwatnych do panującej do temperatury. Sprawia to również, że wyjście z domu w chłodniejsze dni nie wydaje się najprzyjemniejszym rozwiązaniem, co może wpływać na izolację społeczną. U osób z niedoczynnością tarczycy występuje też obniżenie tonu głosu na skutek schorzenia. Pogorszeniu ulega koncentracja uwagi i pamięć, więc wykonywanie prac umysłowych wymaga dużego wysiłku, a sprawność zawodowa spada.

5. Tarczyca a choroby psychiczne – leczenie

Nieleczone choroby tarczycy mogą skutkować poważnymi powikłaniami zdrowotnymi. Dlatego najistotniejsza jest fachowa diagnoza od endokrynologa. Ważne, aby przeprowadzić badanie krwi m.in. pod kątem poziomu tyreotropiny TSH, trijodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Wyniki powinny zostać przeanalizowane przez specjalistę, aby następie dobrać najlepsze leczenie farmakologiczne, którego celem jest unormowanie hormonów tarczycowych i powrót do zdrowia. Dobrze jest również poruszyć z lekarzem prowadzącym kwestię objawów psychicznych, czy tarczyca a choroby psychiczne mają związek. Warto też skonsultować się z psychologiem, psychoterapeutą lub psychiatrą w kwestii niepokojących symptomów, aby móc rozpocząć kompleksową terapię i możliwie szybko wrócić do zdrowia.

Bibliografia

• Królicki L, Karbownik-Lewińska M, Lewiński A. (2008). Choroby tarczycy kompendium. Wydawnictwo Czelej, s. 17-24, 51-82, 133-148.

• Ponichtera A., Borowiak E. (2008).  Choroby tarczycy jako poważny problem medyczny w Polsce, Problemy Pielęgniarstwa 2008; 16, (1,2): 192-198.

• Woźiak, M. J., Matyjaszek-Matuszek, B. (2022). Najczęstsze błędy w diagnostyce i leczeniu chorób tarczycy. Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Metabolicznych, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Lekarz POZ 5/2022.