Bulimia – przyczyny, objawy i skutki bulimii

Dla współczesnych ludzi wygląd zewnętrzny jest bardzo ważny, a jednym z istotniejszych wyznaczników samooceny jest ciało. Chcemy, żeby było wysportowane i szczupłe, jesteśmy w stanie wiele poświęcić, żeby osiągnąć wymarzony ideał.

Spis treści:

1. Definicja bulimii, czyli co to jest bulimia?
2. Jak rozpoznać bulimię – objawy fizyczne i psychiczne.
3. Anoreksja a bulimia – czym się różnią?
4. Skąd się bierze bulimia – przyczyny.
5. Jak wyjść z bulimii? Jak leczyć bulimię?
6. Skutki bulimii.

1. Definicja bulimii, czyli co to jest bulimia?

Definicja bulimii wskazuje, że polega na naprzemiennym występowaniu napadów głodu oraz stosowaniu metod kompensacyjnych. Chorzy spożywają ogromne ilości jedzenia, a następnie starają się zmniejszyć ryzyko wzrostu masy ciała przez np. np. wymioty, stosowanie środków przeczyszczających i moczopędnych, głodówki, czy intensywną aktywność fizyczną.

Wyróżniamy bulimię:

• przeczyszczającą – występują wymioty, używanie środków przeczyszczających i moczopędnych;
• nieprzeczyszczającą – stosowanie tzw. „głodówek” lub intensywnej aktywności fizycznej.

2. Jak rozpoznać bulimię – objawy psychiczne i fizyczne

Pasją Marty był balet, od najmłodszych lat spędzała każdą chwilę na parkiecie. Taniec był dla niej wszystkim i nie wyobrażała sobie, że mogłaby z niego zrezygnować. Jako dziewczynka odnosiła liczne sukcesy, każdy chwalił jej talent i  determinację. Lata mijały, a Marta powoli stawała się kobietą, zmieniło się również jej ciało, przez co usłyszała kilka nieprzychylnych uwag.

Klasyfikacja ICD-10 daje wytyczne, jak rozpoznać bulimię. Należy zwrócić uwagę na objawy psychiczne i fizyczne:

• występują nawracające napady przejadania się, co najmniej 2 razy w tygodniu przez 3 miesiące;
• obecna jest nadmierna i uporczywa koncentracja na jedzeniu i silne pragnienie/ przymus jedzenia;
• po epizodach żarłoczności następują zachowania kompensacyjne, które mają zapobiec przyrostowi masy ciała (wymioty, poszczenie, stosowanie środków przeczyszczających/ diuretyków/ hormonów tarczycy/ preparatów zmniejszających łakniecie);
• obraz ciała jest zaburzony – postrzeganie siebie jako osoby otyłej;
• pojawia się strach przed przybraniem masy ciała.

3. Anoreksja a bulimia – czym się różnią?

Anoreksja to celowa rezygnacja z jedzenia, podczas gdy w bulimii pojawiają się regularne napady obżarstwa. Rozpoznanie bulimii bywa utrudnione, ponieważ często bulimicy i bulimiczki mają prawidłową masę ciała, a czasem nawet nadwagę. Łatwiej jest więc ukryć zaburzone nawyki żywieniowe,  gdy ich skutki nie rzucają się tak w oczy.

4. Skąd się bierze bulimia – przyczyny

Marta obserwowała inne tancerki, które nie miały tak kobiecych kształtów, usłyszała też kilka uwag od trenerów w stronę jej bioder i ud. Obiektywnie była szczupła, lecz w świecie baletu niewystarczająco. Nie chciała zostać wykluczona, więc postanowiła schudnąć. Jej dieta była restrykcyjna, a ona prowadziła aktywny tryb życia – organizm głodował. Marta coraz częściej, zamiast skupiać się na pasji myślała o jedzeniu. Któregoś razu nie wytrzymała i skusiła się na ciasteczko („przecież jedno nie zaszkodzi”), jednak napędzana głodem sięgała po kolejne, a po nich zjadła jeszcze krakersy, batoniki i czipsy…Przestała jeść, gdy fizycznie nie mogła już nic przełknąć. Pojawiły się wyrzuty sumienia oraz ogromny lęk, że przytyje i jej kariera baletnicy się skończy. Nie chciała tak się czuć, nie chciała mieć w żołądku tego jedzenia, postanowiła więc, że je zwymiotuje.

Nie można jednoznacznie określić skąd się bierze bulimia – dla każdego przyczyny mogą być inne. Wskazuje się na udział zestawienia różnych czynników:

• niesprzyjające lub dysfunkcyjne warunki w domu rodzinnym;
• presja społeczna;
• konflikty wewnętrzne;
• postrzeganie jedzenia jako namiastki miłości;
• niestabilność emocjonalna;
• niska samoocena;
• wysokie wymagania wobec siebie;
• brak akceptacji od innych;
• zaburzony obraz swojego wyglądu;
• zaburzony proces regulacji łaknienia.

5. Skutki bulimii

Choroba ma postać przewlekłą, a długotrwała obecność nieprawidłowych nawyków sprawia, że skutki bulimii są bardzo niekorzystne dla funkcjonowania. W krótkim czasie pojawiają się uszkodzenia zębów i dziąseł spowodowane przez kwas żołądkowy. Epizody obżarstwa mają negatywny wpływ na jamę ustną, ponieważ często w ich trakcie bulimik/ bulimiczka zjada wysokowęglowodanowe pożywienie. Charakterystyczne jest też zmniejszone wydzielanie śliny i suchość w ustach.  Podrażnieniu ulega układ pokarmowy, występuje odwodnienie oraz niedobór elektrolitów.

Regularne stosowanie środków przeczyszczających zaburza perystaltykę jelit, zanika ich naturalna stymulacja, czego skutkiem są zaparcia, uczucie ciężkości oraz inne problemy z układem pokarmowym.

Kobiety bardzo często mają problem z cyklem menstruacyjnym oraz z zajściem w ciąże. Co więcej, są bardziej narażone na poronienie.

6. Jak wyjść z bulimii? Jak leczyć bulimię?

Dziś Marta tkwi w błędnym kole – im więcej zje, tym bardziej chce się pozbyć tego jedzenia, a im bardziej się pozbędzie, tym bardziej jest głodna i tym więcej zjada. Nie potrafi sama się od tego uwolnić, mimo że dostrzega przykre konsekwencje swoich działań, to nie wie jak wyjść z bulimii.

Życie osoby chorej na bulimie w którymś momencie zaczyna się toczyć tylko wokół jedzenia i głodówek, choroba przejmuje kontrolę. Leczenie bulimii jest kompleksowym procesem, w którym należy zadbać zarówno o kondycję fizyczną, jak i zdrowie psychiczne. Konieczne jest zmniejszenie konsekwencji zdrowotnych oraz w przypadku niedowagi – powrót do prawidłowej masy ciała. Psychoterapia z kolei pomaga poznać źródła trudności, pozwala bliżej przyjrzeć się szkodliwym nawykom oraz okolicznościom, w których się pojawiły. Daje to wytyczne, jak leczyć bulimię i dzięki temu można pracować nad zmianą szkodliwych przekonań, wzorców oraz konstruktywnym radzeniem sobie w trudnych momentach.

Bibliografia

1. Górska, A. (2014). Bulimia i anoreksja – przyczyny, skutki i sposoby leczenia. Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
2. Jabłońska, E., Blądkowska, K., Bronkowska, M. (2019). Zaburzenia odżywiania jako problem zdrowotny i psychospołeczny. Kosmos. Problemy nauk biologicznych, tom 68, 1(322), 121-132
3. Komorowska-Szczepańska, W., Hansdorfer-Korzon, R., Barna, M., Plata, A., Podgórska, M. (2016). Bulimia psychiczna jako problem interdyscyplinarny. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania: Gdańsk.